طب سنتی ایران نهتنها برای مدت و زمان خواب بلکه برای شرایط خوابیدن، محیط آن و وضعیت بدن در زمان خواب توصیههایی دارد که رعایت آنها بسیار خوب است.
1) بهترین زمان خواب بر اساس دانش کرونوبیولوژی انسانی هنگام دوره تاریکی طبیعت، یعنی از ساعت 10 شب تا سحر (کمی قبل از اذان صبح) است، زیرا چند ساعت مانده به نیمهشب، سطح کورتیزول خون افت پیدا میکند و اگر در این ساعت به خواب بروید، صبح راحتتر و با هوشیاری و نشاط بیشتر از خواب بیدار میشوید. دیدن طلوع آفتاب بهقدری نشاطآور است که بهعنوان روشی برای درمان افسردگیها مطرح شده است؛ بنابراین سعی کنید شبها قبل از نیمهشب بخوابید و سحرخیز باشید تا کامروا شوید.
2) طول مدت خواب بهطور متوسط بین 6 تا 10 ساعت باید باشد که البته برای افراد مختلف بسته به سن و مزاج و فصل متفاوت است؛ اما خواب کمتر یا بیشتر از این حد برای اغلب افراد مضر است. اگر کسی بیشاز اندازه بخوابد بهمرور بعضی از اعمالش دچار ضعف و اختلال میشود. حافظهاش افت میکند، مزاجش سرد و بیماریهای مفصلی و بلغمی در او زیاد میشود.
3) لازم است یکی - دو ساعت بعد از خوردن غذا به رختخواب بروید نه بلافاصله بعد از غذا خوردن، بهخصوص اگر ریفلاکس دارید. البته خواب با شکم خالی هم توصیه نمیشود، زیرا موجب ضعف و لاغری میشود.
4) بهتر است ابتدا برای مدتی به پهلوی راست و سپس به پهلوی چپ بخوابید، سپس دوباره به پهلوی راست برگردید. یادتان باشد خوابیدن به شکم اگرچه به هضم کمک میکند اما به علت عوارض دیگر توصیه نمیشود. بهترین وضعیت خوابیدن، خواب به پهلوی راست و چپ بهطور متناوب است. به پشت خوابیدن هم اگرچه برای انبیا و اولیا توصیه شده است اما برای افراد عادی مضر است و میتواند موجب ایجاد خلط پشت حلق و درد در کمر شود.
5) در آفتاب و زیر نور مهتاب یا چراغ نخوابید. این کار نهتنها موجب سردرد میشود، بلکه تحقیقات تازه نشان داده خوابیدن زیر نور چراغ میتواند باعث اختلال هورمونی و چاقشدن خانمها شود.
6) تا جایی که میتوانید از خوابیدن در روز خودداری کنید، بهخصوص خواب نزدیک غروب و بینالطلوعین، زیرا در این ساعات هورمونهای استرس زیاد میشوند. متخصصان طب سنتی معتقدند خواب روز برای بیماران مفصلی با سوء مزاج سرد و تر موجب شدت بیماری، افزایش وزن و احساس کسالت میشود.
7) محل خواب باید تمیز و نرم باشد؛ بوی بدی نداشته باشد؛ جای ترسناکی نباشد و امن باشد؛ عاری از حیوانات موذی باشد؛ محل خواب هر شخص باید بر حسب مزاج وی، دمای مناسبی داشته باشد؛ فرش یا تخت و لباسخواب باید بر حسب مزاج شخص و فصل تنظیم شود؛ مثلا در گرما و گرممزاجان از کتان و در سرما و افراد سردمزاج از پنبه و حریر حلاجیشده باشد. خواب بر زمین سرد و نمناک مناسب نیست و موجب بیحسی بدن، سستی و درد کمر میشود.
8) اتاقخواب باید دارای تهویه مناسب و رطوبت کافی باشد؛ خشکی بیشازحد هوای اتاق مانع خواب مناسب میشود.
9) بهتر است رختخواب فقط محل خواب و استراحت باشد، بنابراین از مطالعه یا غذا خوردن در آن پرهیز کنید.
10) به گفته متخصصان دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در هنگام خواب حتما از روانداز استفاده کنید؛ زیرا نیاز به پوشش در هنگام خواب در هر فصلی که باشد، زیادتر از هنگام بیداری است.
منبع: تسنیم