شایعه‌سازی مفید است؟

 به گزارش ایسنا، محققان هلندی دریافته‌اند شنیدن شایعات مثبت و منفی درباره شخص دیگر، تامل فرد درباره خود و ارزیابی وی از خودش را افزایش می‌دهد. با این حال این دانشمندان افزودند باید با دیدگاهی انتقادی درباره اثر شنیدن روایات درباره دیگران برخورد کرد.

 «النا مارتینسکو» از دانشگاه گرونینگن هلند و محقق حاضر در این پژوهش، گفت: زنانی که تجربه شنیدن شایعات منفی را دارند، نگرانی‌های بیشتر در مورد دفاع شخصی را تجربه می‌کنند چون معتقدند احتمال دارد سرنوشتی مشابه شخص موردهدف پیدا کنند.

 این دانشمند بر این باور است به جای نهی‌کردن سخن‌چینی، باید آن را به عنوان بخش طبیعی از زندگی‌ پذیرفت و از لحاظ پیامد‌هایی که ممکن است روی ما و دیگران داشته باشد، به آن دیدگاهی انتقادی داشته باشیم.

 در این بررسی، مارتینسکو و همکارانش به دنبال یافتن دلیل همه‌گیربودن سخن‌چینی در جامعه و این موضوع بودند که چرا افراد می‌خواهند درباره دستاوردها و ناکامی‌های دیگران بدانند. این پژوهش اثر سخن‌چینی مثبت و منفی را روی چگونگی ارزیابی گیرنده از خود بررسی کرد.

دانشمندان از شرکت‌کنندگان حاضر خواستند اتفاقی را به یاد بیاورند که در آن، شایعات مثبت یا منفی را درباره فرد دیگری شنیده بودند و سپس پرسش‌هایی با هدف ارزیابی ارزش ارتقای خود و دفاع شخصی پس از دریافت اطلاعات شایعات از آن‌ها پرسیده شد. در نهایت مشخص شد افرادی که شایعات مثبت را شنیده بودند، ارزش ارتقای خودشان (self-promotion) افزایش یافت در حالی که شایعات منفی، ارزش دغدغه‌های صیانت نفس را افزایش داد.

 مارتینسکو گفت: شنیدن شایعات منفی شاید چاپلوسانه باشد چون نشان می‌دهد دیگران احتمالا عملکرد بدتری نسبت به ما دارند. با این حال شنیدن این حرف‌های منفی شاید برای خود شنونده نیز تهدیدآمیز باشند زیرا نشان‌دهنده محیط اجتماعی بدخیمی است که در آن فرد به آسانی قربانی رفتارهای منفی می‌شود.

 جزئیات این پژوهش در مجله Personality and Social Psychology Bulletin منتشر شد.