تحلیل استراتژیهای محور مقاومت و غرب در تنشهای منطقهای؛
در میان آداب تلاوت قرآن، حفظ قرآن جایگاه ویژه ای دارد به گونه ای که امام صادق (علیه السلام) در مقام دعا از خداوند می خواهد که حفظ قرآن را محبوب وی گرداند، اللّهُمَّ فَحَبِّب اِلَینا حُسنَ تِلاوَتِهِ وَ حِفظَ آیاتِهِ؛ بار خدایا؛ نیکو تلاوت نمودن قرآن و حفظ آیاتش را محبوب ما بگردان.
به گزارش پایگاه 598 به نقل از قدس، برای پی بردن به فضیلت و اهمیت حفظ قرآن کافی است اندکی در احادیث
رسیده از پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) در این
باره و نیز در سیره عملی ایشان در تعامل با قرآن و اهل آن دقت کنیم، چرا
که به طور کلی قرآن کریم در نگاه آن بزرگواران از جایگاهی رفیع و منزلتی
ویژه برخوردار است ونیز برای حافظین آن جایگاهی ویژه در در نزد خداوند
متعال بیان داشته اند.
حافظ قرآن دور از عذاب الهی
کسی که تمام یا قسمتی از قرآن کریم را از حفظ دارد و در حقیقت قلب و جان خود را جایگاه انوار قرآن قرار داده است، از این رو چنین قلبی در قیامت عذاب نخواهد شد چنانچه در این باره از حضرت محمد (صلى الله علیه و آله) روایت شده است که ایشان بیان داشته اند: لایُعَذَّبُ اللهُ قَلباً وَعَی القُرآنِ؛ خداوند قلبی را که قرآن را در خود جای داده، عذاب نمی کند.
حافظ قرآن در همه حال یا در بیشتر اوقات، با قرآن دل مشغول است. او برای نگهداری آیات حفظ شده زبانش با کلام خدا در گردش است و کلام خدا را تلاوت می کند، به این جهت چنین زبانی گِرد گناه نمی چرخد. حافظه ای که در آن آیات قرآن جای گرفته است فکر گناه را در خود جای نمی دهد. لذا چنین انسانی رفته رفته انسانی الهی می شود و استحقاق پیدا می کند تا از دستاوردهای ویژه ای برخوردار گردد.
مشمول آمرزش الهی
رسول بزرگوار اسلام (صلى الله علیه و آله) می فرمایند:
مَن قَرَأَ القُرآنَ عَن حِفظِهِ ثُمُ ظَنَّ اََنَّ اللهَ تَعالی لایَغفِرُ لَهُ فَهُوَ مِمَّن استَهزَءَ بِآیاتِ اللهِ؛کسی که قرآن را از حفظ بخواند، سپس گمان کند که خداوند متعال او را نمی آمرزد، او از کسانی است که آیات خدا را به استهزاء گرفته است.
بنابراین حافظ قرآن باید به آمرزش خداوند امیدوار باشد و با کوشش در عمل به دستورات قرآن، خود را در زمره بهشتیان بداند.
همراهی با سفیران الهی
امام صادق (علیه السلام) ششمین پیشوای معصوم ما می می فرمایند:
اَلحافِظُ للقُرآنِ العامِلُ بِهِ مَعَ السَّفَرَةِ الکِرامِ البَرَرَة؛ حافظ قرآنی که به قرآن عمل کند با سفیران (وحی) خدا، که بزرگوار و نیکو رفتار هستند، خواهد بود. و چه نعمتی بالاتر و لذت بخش تر از همنشینی با سفیران خداوند خواهد بود. خوشا به حال آنان که حافظ قرآن بوده و به آن عمل می کنند.
درجات حافظ در بهشت
حضرت محمد (صلى الله علیه و آله) در این باره می فرمایند:
عَدَدُ دَرجِ الجَنَّة عَدَدُ آیِ القُرآنِ، فَاِذا دَخَلَ صاحِبُ القُرآنِ الجَنَّةَ قیلَ لَهُ اِرقَ وَاقرَأ، لِکُلِّ آیةٍ دَرَجَةٌ، فَلا تَکُونُ فَوقَ حافِظِ القُرآنِ دَرَجَةٌ؛ تعداد درجات بهشت به عدد آیات قرآن است. هنگامی که حامل قرآن داخل بهشت می شود به او گفته می شود: بالا برو و بخوان، زیرا برای هر آیه ای درجه ای است. بنابراین بالاتر از حافظ قرآن درجه ای نیست.
آرزوی نهایی هر مسلمان مؤمنی راه یافتن به بهشت برین است. این بهشت درجاتی به تعداد آیات قرآن کریم دارد، به آنان که حامل قرآن هستند در بهشت می گویند: بالا برو و بخوان. بنابراین حافظ قرآن در سایه تلاوت قرآن در دنیا، قرآن با جان او عجین می شود و چنین حافظی وقتی وارد بهشت شد به او می گویند: بخوان و بالا برو و او لب می گشاید و آیات قرآن از دهان مبارک او سرازیر می گردد.
پاداش تلاش در حفظ قرآن
راه عده ای از مردم دوست دارند قرآن را حفظ کند ولی تصور می کنند حفظ قرآن مشکل است و مشقّت دارد. یا اینکه حافظه شان ضعیف است و حفظ قرآن برایشان مشکل است. در مورد این افراد امام صادق (علیه السلام) وعده دو پاداش داده است: اِنَّ الَّذی یُعالِجُ القَرآنَ وَ یَحفَظَهُ بِمَشِقَّةٍ مِنهُ وَ قِلَّة حِفظٍ لَهُ اَجرانِ؛ کسی که به قرآن بپردازد و آن را با مشقت و حافظه ضعیف حفظ کند، برای او دو پاداش است.
زیرا یک پاداش برای حفظ قرآن است و پاداش دوم به خاطر حافظه ضعیف است که سبب می شود تا زحمت بیشتری نسبت به افراد معمولی بکشد.
دعای فراموش نکردن حفظ قرآن
دعایی در کتب حدیث آمده است که مربوط به نگهداری حفظ قرآن و فراموش نکردن آیات حفظ شده است. این دعا از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) نقل شده است که این بزرگوار فرموده اند: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: آیا می خواهی دعایی را به تو بیاموزم که قرآن را فراموش نکنی! (و این دعا را خواندند):
اَللّهُمَّ ارحَمنی بِتَرکِ مَعاصیکَ اَبَداً ما اَبقَیتَنی، وَ ارحَمنی مِن تَکَلُّفِ ما لایَعنینی، وَ ارزُقنی حُسنَ المَنظَرِ فیما یُرضیکَ عَنّی، وَ اَلزِم قَلبی حِفظَ کِتابِکَ کَما عَلَّمتَنی، وَ ارزُقنی اَن اَتلُوَهُ عَلَی النَّحوِ الَّذی یُرضیکَ عَنّی. اَللّهُمَّ نَوِّر بِکِتابِکَ بَصَری، وَاشرَح بِهِ صَدری، وَ فَرِّح بِهِ قَلبی، وَ اَطلِق بِهِ لِسانی، وَ ستَعمَل بِهِ بَدَنی، وَ قَوِّنی عَلی ذلِکَ، وَ اعَنّی عَلَیهِ اِنَّهُ لامُعینُ عَلَیهِ اِلّا اَنتَ، لا اِلهَ اِلا اَنت.
خداوندا؛ تا زنده هستم، با ترک نافرمانیت به من ترحم نما و به من رحم کن از رنج کشیدن برای آنچه به کارم نیاید و به من روزی کن در آنچه تو را از من خشنود سازد و قلبم را به حفظ قرائت وادار کن آنگونه که به من آموختی و مرا روزی کن آن را همانگونه که خوشایند توست بخوانم.
پروردگارا؛ با قرآنت دیدگان مرا روشن نما و به وسیله قرآن سینه مرا بگشای، دلم را شاد کن و زبانم را باز کن، بدنم را به وسیله آن به کار گیر و با آن مرا نیرومند ساز و با قرآن مرا یاری کن زیرا یاوری در آن جز تو نیست و جز تو کسی شایسته پرستش نیست.
پی نوشت ها:
۱-کلینی. اصول کافی، ج۲: ۴۱۷، ۴۲۰، ۴۴۱، ۴۴۴-۴۴۳.
۲-میرزا حسین نوری. مستدرک الوسایل، ج۴: ۲۶۹.
۳- شیخ حر عاملی. وسایل الشیعه، ج۴: ۸۲۵.
۴- علامه مجلسی. بحارالانوار، ج۸۹: ۲۲.
۵-ابوالفضل علامی میانجی. آشنایی با آداب تلاوت قرآن: ۹۹، ۱۰۲.
حافظ قرآن دور از عذاب الهی
کسی که تمام یا قسمتی از قرآن کریم را از حفظ دارد و در حقیقت قلب و جان خود را جایگاه انوار قرآن قرار داده است، از این رو چنین قلبی در قیامت عذاب نخواهد شد چنانچه در این باره از حضرت محمد (صلى الله علیه و آله) روایت شده است که ایشان بیان داشته اند: لایُعَذَّبُ اللهُ قَلباً وَعَی القُرآنِ؛ خداوند قلبی را که قرآن را در خود جای داده، عذاب نمی کند.
حافظ قرآن در همه حال یا در بیشتر اوقات، با قرآن دل مشغول است. او برای نگهداری آیات حفظ شده زبانش با کلام خدا در گردش است و کلام خدا را تلاوت می کند، به این جهت چنین زبانی گِرد گناه نمی چرخد. حافظه ای که در آن آیات قرآن جای گرفته است فکر گناه را در خود جای نمی دهد. لذا چنین انسانی رفته رفته انسانی الهی می شود و استحقاق پیدا می کند تا از دستاوردهای ویژه ای برخوردار گردد.
مشمول آمرزش الهی
رسول بزرگوار اسلام (صلى الله علیه و آله) می فرمایند:
مَن قَرَأَ القُرآنَ عَن حِفظِهِ ثُمُ ظَنَّ اََنَّ اللهَ تَعالی لایَغفِرُ لَهُ فَهُوَ مِمَّن استَهزَءَ بِآیاتِ اللهِ؛کسی که قرآن را از حفظ بخواند، سپس گمان کند که خداوند متعال او را نمی آمرزد، او از کسانی است که آیات خدا را به استهزاء گرفته است.
بنابراین حافظ قرآن باید به آمرزش خداوند امیدوار باشد و با کوشش در عمل به دستورات قرآن، خود را در زمره بهشتیان بداند.
همراهی با سفیران الهی
امام صادق (علیه السلام) ششمین پیشوای معصوم ما می می فرمایند:
اَلحافِظُ للقُرآنِ العامِلُ بِهِ مَعَ السَّفَرَةِ الکِرامِ البَرَرَة؛ حافظ قرآنی که به قرآن عمل کند با سفیران (وحی) خدا، که بزرگوار و نیکو رفتار هستند، خواهد بود. و چه نعمتی بالاتر و لذت بخش تر از همنشینی با سفیران خداوند خواهد بود. خوشا به حال آنان که حافظ قرآن بوده و به آن عمل می کنند.
درجات حافظ در بهشت
حضرت محمد (صلى الله علیه و آله) در این باره می فرمایند:
عَدَدُ دَرجِ الجَنَّة عَدَدُ آیِ القُرآنِ، فَاِذا دَخَلَ صاحِبُ القُرآنِ الجَنَّةَ قیلَ لَهُ اِرقَ وَاقرَأ، لِکُلِّ آیةٍ دَرَجَةٌ، فَلا تَکُونُ فَوقَ حافِظِ القُرآنِ دَرَجَةٌ؛ تعداد درجات بهشت به عدد آیات قرآن است. هنگامی که حامل قرآن داخل بهشت می شود به او گفته می شود: بالا برو و بخوان، زیرا برای هر آیه ای درجه ای است. بنابراین بالاتر از حافظ قرآن درجه ای نیست.
آرزوی نهایی هر مسلمان مؤمنی راه یافتن به بهشت برین است. این بهشت درجاتی به تعداد آیات قرآن کریم دارد، به آنان که حامل قرآن هستند در بهشت می گویند: بالا برو و بخوان. بنابراین حافظ قرآن در سایه تلاوت قرآن در دنیا، قرآن با جان او عجین می شود و چنین حافظی وقتی وارد بهشت شد به او می گویند: بخوان و بالا برو و او لب می گشاید و آیات قرآن از دهان مبارک او سرازیر می گردد.
پاداش تلاش در حفظ قرآن
راه عده ای از مردم دوست دارند قرآن را حفظ کند ولی تصور می کنند حفظ قرآن مشکل است و مشقّت دارد. یا اینکه حافظه شان ضعیف است و حفظ قرآن برایشان مشکل است. در مورد این افراد امام صادق (علیه السلام) وعده دو پاداش داده است: اِنَّ الَّذی یُعالِجُ القَرآنَ وَ یَحفَظَهُ بِمَشِقَّةٍ مِنهُ وَ قِلَّة حِفظٍ لَهُ اَجرانِ؛ کسی که به قرآن بپردازد و آن را با مشقت و حافظه ضعیف حفظ کند، برای او دو پاداش است.
زیرا یک پاداش برای حفظ قرآن است و پاداش دوم به خاطر حافظه ضعیف است که سبب می شود تا زحمت بیشتری نسبت به افراد معمولی بکشد.
دعای فراموش نکردن حفظ قرآن
دعایی در کتب حدیث آمده است که مربوط به نگهداری حفظ قرآن و فراموش نکردن آیات حفظ شده است. این دعا از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) نقل شده است که این بزرگوار فرموده اند: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: آیا می خواهی دعایی را به تو بیاموزم که قرآن را فراموش نکنی! (و این دعا را خواندند):
اَللّهُمَّ ارحَمنی بِتَرکِ مَعاصیکَ اَبَداً ما اَبقَیتَنی، وَ ارحَمنی مِن تَکَلُّفِ ما لایَعنینی، وَ ارزُقنی حُسنَ المَنظَرِ فیما یُرضیکَ عَنّی، وَ اَلزِم قَلبی حِفظَ کِتابِکَ کَما عَلَّمتَنی، وَ ارزُقنی اَن اَتلُوَهُ عَلَی النَّحوِ الَّذی یُرضیکَ عَنّی. اَللّهُمَّ نَوِّر بِکِتابِکَ بَصَری، وَاشرَح بِهِ صَدری، وَ فَرِّح بِهِ قَلبی، وَ اَطلِق بِهِ لِسانی، وَ ستَعمَل بِهِ بَدَنی، وَ قَوِّنی عَلی ذلِکَ، وَ اعَنّی عَلَیهِ اِنَّهُ لامُعینُ عَلَیهِ اِلّا اَنتَ، لا اِلهَ اِلا اَنت.
خداوندا؛ تا زنده هستم، با ترک نافرمانیت به من ترحم نما و به من رحم کن از رنج کشیدن برای آنچه به کارم نیاید و به من روزی کن در آنچه تو را از من خشنود سازد و قلبم را به حفظ قرائت وادار کن آنگونه که به من آموختی و مرا روزی کن آن را همانگونه که خوشایند توست بخوانم.
پروردگارا؛ با قرآنت دیدگان مرا روشن نما و به وسیله قرآن سینه مرا بگشای، دلم را شاد کن و زبانم را باز کن، بدنم را به وسیله آن به کار گیر و با آن مرا نیرومند ساز و با قرآن مرا یاری کن زیرا یاوری در آن جز تو نیست و جز تو کسی شایسته پرستش نیست.
پی نوشت ها:
۱-کلینی. اصول کافی، ج۲: ۴۱۷، ۴۲۰، ۴۴۱، ۴۴۴-۴۴۳.
۲-میرزا حسین نوری. مستدرک الوسایل، ج۴: ۲۶۹.
۳- شیخ حر عاملی. وسایل الشیعه، ج۴: ۸۲۵.
۴- علامه مجلسی. بحارالانوار، ج۸۹: ۲۲.
۵-ابوالفضل علامی میانجی. آشنایی با آداب تلاوت قرآن: ۹۹، ۱۰۲.
اخبار ویژه
رهبر انقلاب در دیدار اعضای مجلس خبرگان:
یادآوری/ بازنشر
در پاسخ به رسانههای مدعی اصلاحات بیان شد:
نظرات بینندگان
فیلم و عکس
جدیدترین اخبار پربازدید ها
