با صیغه خواهر برادری آشنا شوید!

سرویس فرهنگی پایگاه 598 - حمید مشتاقی نیا/ مسعود کیمیایی کارگردان سینمای ایران در گفتگوی اخیر خود با روزنامه شرق خاطراتی را تعریف کرد که اغلب از نظر تاریخی مورد تکذیب قرار گرفت. ادعاهای جنجالی کیمیایی واکنش هایی را در پی داشت. از جمله واکنش ها مربوط به حمید فرخ نژاد بود که آرزو کرد به سن پیری نرسد!!

یکی از ادعاهای کیمیایی مربوط می شد به جریان کفن و دفن فروغ فرخزاد. کیمیایی مدعی شد به دلیل نبود غسال زن، او با خواندن صیغه خواهر برادری به غسل آن مرحومه پرداخت! این ادعا از سوی بازماندگان فروغ به شدت تکذیب شد. آنها حتی با استناد به عکس های مربوط به مراسم کفن و دفن فروغ، اصل حضور کیمیایی در آن مراسم را مورد تردید قرار دادند.

این وسط می ماند قضیه صیغه خواهر برادری که کسی به آن نپرداخت. طرح ادعای محرمیت با صیغه خواهر برادری از سوی این افراد و ظاهراً طرح چندباره چنین ادعایی در سطح جامعه، از وجود نوعی تحریف یا سوءتفاهم در فهم احکام دین حکایت دارد.

گذشته از این که خواندن هر نوع عقد و قراردادی اعم از نکاح یا بیع و... با جسد میّت، از اعتبار ساقط است اصل وجود حکم صیغه خواهر برادری نیز کذب و از اساس باطل بوده و هیچ گاه در هیچ منبع فقهی یا روایی بیان نشده است.

اینکه چنین فهم غلطی از کجا نشأت گرفته نیاز به بررسی دارد.

یک احتمال این است که عده ای گمان کرده اند همان طور که بین دو مسلمان به منظور ایجاد الفت در جامعه اسلامی و بنا بر استحباب، عقد اخوت و برادري جاری شده و قلب های آنان از نظر معنوی به یکدیگر نزدیک می شود، پس لابد بین یک زن و مرد مسلمان هم می شود صیغه خواهر برادری خواند و آنان را به محرمیت هم در آورد!

یک احتمال دیگر هم وجود دارد. برخی خانواده های مسلمان برای راحتی در نشست و برخواست و رفت و آمدهای قوم و خویشی گاه با خواندن صیغه عقد موقّت، محرمیتی را بین خود ایجاد می کنند. به طور مثال، دختر خردسالی را با اجازه ولیّ او، به عقد موقّت مردی در می آورند. این مرد حتی پس از پایان زمان تعیین شده در عقد، با مادر آن دختر محرمیت ابدی خواهد داشت. این مسئله نیز از جنس صیغه خواهر برادری نیست و نکاح مشروع به حساب می آید.

 هر دو فرضی که بیان شد از دستورات اسلامی است و البته هیچ ربطی به صیغه خواهربرادری که فهم تحریف شده ای از محتوای شریعت است، ندارد.