کیهان، «فرزانه -ر» ضمن مقالهای در وبسایت روز آنلاین نوشت: اگر اقدام
ایران در رقیق کردن نیمی از اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده را در کنار نیمه
تعطیل شدن مراکز غنیسازی اورانیوم در نطنز و فوردو و نیز پذیرش بازرسیهای
بیشتر آژانس قرار دهیم آنگاه با یک حساب سرانگشتی میتوان ادعا کرد که
ایران تقریبا بزرگترین و صادقانهترین گامهای امکانپذیر را در جریان
اجرای تعهدات خود برداشته و بزودی با نهایی شدن توافق بر سر کارخانه آب
سنگین اراک و خود راکتور آبسنگین اراک میرود تا با سرعتی آرام و یک نواخت
در آخرهای مسیری قرار بگیرد که باید بتوان توافق نهایی را امضا کرد.
در
مورد راکتور آب سنگین اراک که بر اساس طرحهای اولیه قرار بود بهرهبرداری
از آن همین امسال آغاز شود ظاهرا توافقی در حال نهایی شدن است. به احتمال
قریب به یقین، در پایان این توافق دیگر نه از راکتور ۴۰ مگاواتی آب سنگین
اثری باقی میماند و نه دیگر تاسیسات آب سنگین خنداب به کاری میآید. زیرا
در صورتی که نیروگاه ۴۰ مگاواتی آبسنگین تبدیل به یک نیروگاه آب سبک ۴۰
مگاواتی شود برای خنک کردن آن نیازی به آبسنگین نیست.
وی با اشاره
به موضوع باز طراحی راکتور آبسنگین اراک افزود: به گفته صالحی «قرار شده
با باز طراحی راکتور آبسنگین اراک، سوخت آن را از سوخت طبیعی به سوخت
غنیشده تبدیل کنیم و راکتور را به یکی از مدرنترین راکتورهای تحقیقاتی
جهان مبدل کنیم. وی ادامه داد نگرانی آنها در خصوص پلوتونیوم بود که ما این
مشکل را حل کردیم و آنها استقبال کردند». آنچه که وی به آن اشاره نمیکند
این است که آن راکتوری که با سوخت غنیشده (نه اورانیوم خالص) کار میکند
دیگر راکتور آب سنگین نیست و همان راکتور آب سبک است.
همکار روزنامه
شرق نوشت: آیا با این همه حسننیت غائله به پایان میرسد؟ بیتردید نه.
دولت حسن روحانی اصرار دارد که توافقنامه نهایی بین ایران و ۵+۱ در چهارچوب
زمانی ششماهه امکانپذیر است و تلاش میکند هرچه زودتر تحریمها به پایان
برسد. به رغم همه این تلاشها برای رسیدن به توافقنهایی میتوان گفت که
هنوز هیچ چشمانداز قابل تصوری در مورد پایان تحریمها وجود ندارد. به
دلائل مختلف هر مقام در هر سطحی هر اظهارنظر دیگری در مورد زمان پایان
تحریمها مطرح کند قطعا باید آن را به حساب پرحرفی و بیمسئولیتی وی گذاشت
که معمولا مصرف داخلی دارد.
وی ادامه میدهد: «وندی شرمن معاون
وزارت خارجه آمریکا و مذاکرهکننده این کشور در گفتوگوهای ژنو دو ماه پیش
در کمیته روابط خارجی مجلس سنا حاضر شد و لیستی از انتظارات از ایران را
به کنگره ارائه داد. شرمن در این جلسه تاکید کرد که مذاکرات براساس اعتماد
نیست، بلکه فقط براساس راستیآزمایی پی در پی است تا مطمئن شویم ایران به
تعهدات خود پایبند است. در توافق ژنو یکچیز مشخص شده و آن هم این است که
هیچچیز مورد توافق نیست تا زمانی که همه موارد یک جا مورد توافق قرار
گیرد و این ما هستیم که وضعیت نهایی را میپذیریم یا رد میکنیم. ما دلیلی
برای باقی ماندن فوردو و راکتور آبسنگین نمیبینیم.»
«فرزانه-ر»
میافزاید: شرمن در مورد برداشته شدن بخشی از تحریمها هم گفت «تمرکز ما
بر حل موضوع هستهای ایران باعث نشده تا ما از موضوع حقوقبشر، حمایت از
تروریسم و مداخلات ایران در کشورهای منطقه غافل شویم. ما حتی بر روی تاریخ
سخت ۳۰ ساله اخیر و سوابق رفتارهای ایران چشم نبستهایم اما باید به
دیپلماسی فرصتی بدهیم.» براساس پیچیدگیهایی که اشاره رفت هنوز هیچ
چهارچوبی برای رسیدن به توافق نهایی وجود ندارد چه رسد به تعیین زمانبندی
برداشته شدن تحریمها.
با این اوصاف ظاهرا منظور روزنامه زنجیرهای شرق از بزرگترین توافق قرن، بزرگترین موفقیت برای آمریکا و غرب بوده و نه ایران.