رژه تشریفات در کوه‌های پایتخت +تصاویر

به انتهای بزرگراه همت که می‌رسی و چند پیچ و خم را به سمت کوه‌های شمال غرب تهران رد می‌کنی به محوطه‌ای دنج و مشرف به تمام تهران می‌رسی؛ آن‌قدر دنج و دور از دید که حتی قید آنتن موبایل را هم باید بزنی و دل به زیبایی و خلوتی آن خوش کنی؛ محوطه‌ای که برای رسیدن به آن باید «پی» عبور از جاده خاکی را به تن بمالی و چند دقیقه‌ای تنها راهور جاده خاکی کشیده شده در تپه‌ها و کوه‌های آن منطقه شوی؛ به محوطه که می‌رسی شنیدن صدای «لادن» در حالی که دو دستش را بالا برده و در هوا تکان می‌دهد درجا میخکوبت می‌کند؛ کمی آن‌سوتر قدم زدن «طوفان» با قامت کشیده و چشم‌های درشت و مشکی‌‌اش در کنار «تیام» خوش اندامی که موهای قهوه‌ای‌ روشنش را در باد می‌رقصاند، بدجوری نگاه را خیره می‌کند؛ حتی شکم برآمده‌ «الیسا» هم که از زیر لباس کوتاه‌ و سفیدش بیرون زده، جذاب است. پزشکش دست به شکم بزرگ «الیسا» می‌کشد و می‌گوید: «حامله است و تا چند روز دیگر بچه‌اش به دنیا می‌آید... کمی تحرک و قدم زدن برای او خوب است ولی باید مواظب بود که سرما نخورد...» و با همان دست به لباس سفید و کوتاه «الیسا» اشاره می‌کند... کمی آن‌طرف‌تر پسر جوان چکمه پوش، دست بر گردن و موهای «ناتور» می‌کشد و اندام تراشیده و موهای مشکی‌اش را نوازش می‌کند...

 

واژه «اسواران» در فرهنگ فارسی معین به معنای سپاهیان سواره در زمان ساسانیان عنوان شده است؛ واژه‌ای که امروز یدک کش نام یگان ویژه‌تری در یگان‌های ویژه پاسداران نیروی انتظامی شده است؛ یگانی که به گفته سرهنگ فرزاد کیانیان (فرمانده یگان اسواران ناجا) با تلاش سردار حسن کرمی فرمانده یگان ویژه ناجا در حدود یک‌سال پیش تأسیس شد و با اسب‌های اصیل ایرانی و ترکمن و کُرد، کار خود را آغاز کرد و امروز به یگانی تمام عیار برای انجام مأموریت‌های خاص تشریفاتی و انتظامی تبدیل شده است.

به گفته فرمانده اسواران، مأموران این یگان از نیروهای یگان‌های ویژه انتخاب شده‌اند و برای خدمت در یگان اسواران 6 ماه آموزش سوارکاری فشرده را در کنار دیگر آموزش‌های انتظامی فرا گرفته‌اند تا بتوانند عملکرد مناسبی برای اجرای مأموریت‌های خود داشته باشند.

ساعت نزدیک 8 صبح است و افراد یگان، با لباس‌های هماهنگ و یک شکل در محوطه تمرین، به خط شده‌اند تا تمرین‌های هر روزه خود را از سر بگیرند... مأمورانی که نوازش و بوسه آن‌ها بر سر و گردن اسب‌هایشان، نشان از اوج لطافت و ظرافت رفتارشان با اسب‌هایی دارد که یک‌سال شبانه روز را در کنار آن‌ها گذرانده‌اند؛ رفتاری که به هیچ وجه قابل انطباق با تصور ذهنی از مأموران یگان ویژه و قابل جمع با اندام ورزیده و تنومندشان نیست؛ مأمورانی که نحوه برخورد آن‌ها با راهورانشان، نشان از تفاوت عمیق دیدگاه آن‌ها میان این راهوران و یک مرکبِ صرف است... دیدگاهی که باعث شده رفتار مأموران با این اسب‌ها متبادر کننده چیزی شبیه به دوستی آن هم از نوع عمیقش در ذهن شود...

 

در یگان اسواران به همان اندازه که ارتباط احساسی میان افراد و راهورانشان مهم است، نظم و انضباط فردی و گروهی نیز با ارزش و اهمیت است و به گفته فرمانده این یگان، مأموران یگان اسواران هر روز پس از رسیدگی، تیمار و تغذیه اسب‌ها به انجام تمرینات ویژه خود می‌پردازند و انواع تمرین‌های انفرادی و تیمی، از حرکات نمایشی انفرادی گرفته تا رژه‌های هماهنگ با انواع تجهیزات مختص این یگان را مشق می‌کنند.

کیانیان در تشریح دیگر فعالیت‌های این یگان می‌گوید: ما در این یگان علاوه بر آموزش‌های عملی، کلاس‌های تئوری ویژه‌ای را نیز با بهره‌گیری از زبده‌ترین مربیان سوارکاری کشور برای مأموران این یگان برگزار می‌کنیم و به دنبال آن هستیم تا با بهره‌گیری از علوم مرتبط و مدل‌های بروز یگان‌های سواره دنیا، بتوانیم مدل بومی شده یگان اسب سواران را با عنوان «اسواران» در ایران تشکیل دهیم که در این راستا به دنبال ایجاد نژادی ویژه با ادغام نژادهای ترکمن، کرد و عرب هستیم که هریک از این نژادها ویژگی‌های بارزی در سرعت، قدرت و ظرافت دارند؛ یگان اسب سواری که با استفاده از این نژادِ ادغام شده، سرعت، قدرت و ظرافت توامان را داراست؛ یگانی که بتواند نیروی منحصر به فردی در پلیس اسب‌سوار تشکیل دهد.

علاوه بر تمرین و آمادگی مأموران یگان اسوران، اسب‌های این یگان نیز به دلیل ماهیت متفاوت مأموریت‌هایشان نسبت به دیگر اسب‌های تربیت شده و موقعیت متفاوت عملکردشان لازم است تا علاوه بر مهارت‌های اسب‌های تربیت شده همچون درساژ و پرش، مهارت‌های ویژه‌ای برای حضور در اجتماعات داشته باشند. از این رو اجتماعی شدن اسب‌ها و سازگار شدن آن‌ها با سپرها و تجهیزات مخصوصشان از دیگر مواردی است که در این یگان بر آن تاکید می‌شود تا این اسب‌ها در هنگام مأموریت‌های خود بهترین عملکرد را داشته باشند و حتی بتوانند در مواقع لازم از سوار خود نیز حفاظت کنند.

در مجموع هوشمندی اسب، نسبت به دیگر مرکب‌های پلیس و قرار‌گیری سوار آن در ارتفاع بالاتری نسبت به دیگر مرکب‌ها باعث می‌شود تا امکان کنترل و عملکرد سوار، خصوصاً در مأموریت‌های شهری به شدت افزایش یابد و این مزیت ویژه باعث شده تا یگان‌های اسب‌سوار در تمامی دنیا از این یگان در کنترل اغتشاشات شهری بهره ببرند‌ ولی به گفته سردار اسماعیل احمدی‌مقدم فرمانده نیروی انتظامی، مأموریت‌های یگان اسواران یگان ویژه تنها در بخش تشریفات و مانور خلاصه شده و برای پر کردن اوقات فراغت مأموران یگان ویژه بوده و قرار نیست از این یگان در کنترل اغتشاشات شهری استفاده شود.

این کارکرد مختصر و محدود در حالی برای این یگان آماده و پرنشاط در نظر گرفته شده است که پلیس سواره در تمامی دنیا از جمله کشورهای آمریکایی و اروپایی همچون انگلیس و کانادا علاوه بر کنترل اغتشاشات شهری، امنیت مناطق شهری و ارائه برخی خدمات را در شهرها بر عهده گیرند.

از دیگر سو عملکرد پلیس اسب‌سوار و مزیت‌های به کارگیری این نوع از نیروهای انتظامی در چنین‌ کشورهایی به اندازه‌ای است که این نیرو در بسیاری از کشورهای دنیا، از جمله نیروهای اصلی پلیس قرار گرفته است. به عنوان نمونه پلیس کانادا در حال حاضر بیش از 18 هزار عضو اصلیِ دوره دیده و 10 هزار نیروی داوطلب را برای ارائه خدمات شهری توسط پلیس سواره خود در اختیار گرفته است؛ تجربه‌ای که شاید نادیده نگرفتن آن و توجه به ماحصل آن، بتواند کارکرد ویژه‌تری برای یگان اسوران یگان ویژه ایران به ارمغان بیاورد و آینده روشن‌تری برای این یگان متصور شد.