کسانی که باید پی کسب دانش باشند و آنها که نباید باشند

پيامبر خدا حضرت محمد صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: هر كه دانش را براى خدا بياموزد، به هيچ بابى از آن نرسد مگر اين كه بيش از پيش، خود را حقيرتر بيند، با مردم افتاده‌‏تر شود، ترسش از خدا بيشتر گردد و در دين كوشاتر شود.
چنين كسى از علم بهره‌‏مند مى‏‌شود. پس، بايد آن را بياموزد.
امّا كسى كه دانش را براى دنيا و منزلت يافتن نزد مردم و موقعيت يافتن نزد سلطان و حاكم فرا گيرد، به هيچ بابى از آن نرسد مگر اين كه خود بزرگ بين‌‏تر شود و بر مردم بيشتر بزرگى فروشد و از خدا بيشتر غافل شود و از دين بيشتر فاصله گيرد.
چنين كسى از دانش سود نمى‏‌برد؛ بنابراين، بايد (از تحصيل دانش) خوددارى ورزد و عليه خود حجّت و پشيمانى و رسوايى در روز قيامت فراهم نياورد.

متن حدیث:

رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: مَن طَلَبَ العِلمَ للّه‏ِ لَم يُصِبْ مِنهُ بابا إلاّ ازدادَ بهِ في نَفسِهِ ذُلاًّ ، وفي النّاسِ تَواضُعا ، وللّه‏ِ خَوفا ، وفي الدِّينِ اجتِهادا ، وذلكَ الّذي يَنتَفِعُ بِالعِلمِ فَليَتَعَلَّمْهُ ، ومَن طَلَبَ العِلمَ لِلدّنيا والمَنزِلَةِ عِندَ النّاسِ والحَظوَةِ عِندَ السُّلطانِ لَم يُصِبْ مِنهُ بابا إلاّ ازدادَ في نَفسِهِ عَظَمَةً ، وعَلى النّاسِ استِطالَةً ، وبِاللّه اغتِرارا ، ومِنَ الدِّينِ جَفاءً ، فذلكَ الّذي لا يَنتَفِعُ بِالعِلمِ ، فَلْيَكُفَّ وَلُيمسِكْ عَنِ الحُجَّةِ عَلى نَفسِهِ ، والنَّدامَةِ والخِزيِ يَومَ القِيامَةِ.

«روضه الواعظين،ص 16-منتخب ميزان الحكمه،ص400»