۶اصل راهنمای مذاکره با ایران

به گزارش 598 به نقل از گروه‌بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، دنیس راس، مشاور  اوباما در امور خاورمیانه طی سال های 2009 تا 2011 و عضو موسسه خاور نزدیک واشینگتن در یادداشتی در روزنامه لس آنجلس تایمز پیشنهادات خود مبنی بر 6 اصل که مذاکره‌کنندگان آمریکایی باید در گفتگوهای هسته‌ای با ایران مورد توجه قرار دهند را تشریح کرد: 

متن کامل این یادداشت با عنوان «چگونه باید با ایران مذاکره کرد» در ادامه می‌آید:  

طی ماه جاری در ژنو، و در اولین دور مذاکرات هسته‌ای پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران،‌ تهران گام بی سابقه ای برداشت و مذاکره کرد. برای نخستین بار تهران یک تصویر واقعی از نقطه پایان گفتگوها و نحوه دستیابی به آن را ارائه کرد اما علی‌رغم انتظارات، ایران هیچ امتیازی ارائه نکرد و مذاکرات را با سوالات جدی درباره مقاصد خود بی پاسخ گذاشت. دور بعدی مذاکرات برای هفته آینده تعیین شده است،‌ و مذاکره کنندگان آمریکایی باید بر اساس اصولی راهی ژنو شوند.  مهم‌ترین تهدید امنیت ملی آمریکا ایران هسته‌ای است و از سوی دیگر بهترین راه برای حل این موضوع توافقنامه دیپلماتیک است.

همچنان که جان کری، وزیر خارجه معتقد است«یک توافق بد، بدتر از توافق‌نکردن است.» توافقی که راه هسته‌ای شدن را برای ایران باز بگذارد، مشروعیت تلاش‌های آمریکا و اسرائیل را برای متوقف کردن ایران و احتمالا استفاده از ابزار نظامی را تضعیف می‌کند. چنین توافقی می‌تواند اعتبار آمریکا و نیز دهه‌ها اعتبار رژیم بین المللی منع اشاعه را تضعیف کند.  بنابراین، آمریکا باید تنها به دنبال توافق بر اساس اصول و معیارهایی باشد که منافع آمریکا و متحدانش را تضمین کند. بر این اساس 6 اصل راهنمای مذاکره با ایران را پیشنهاد می کنیم:

نخست، ایران باید نگرانی‌های بین المللی باقی مانده را برطرف کند. آژانس بین المللی انرژی اتمی، بارها در باره فعالیت های هسته‌ای ایران اعلام نارضایتی کرده است. در سال 2011 آژانس «نگرانی‌های عمیق و فزاینده خود را درباره مسائل حل نشده درباره موضوع هسته‌ای ایران، از جمله مسائلی که نیاز به شفاف سازی دارد تا ابعاد احتمالی نظامی رفع شود» اعلام کرد. بنابراین بخشی از این توافق باید بر این مبنا باشد که ایران به سرعت به این نگرانی‌های آژانس پاسخ دهد.

دوم، ایران باید به الزامات حقوقی بین‌الملل ملحق شود. ابراز نگرانی‌های آژانس منجر به انتقال پرونده به شورای امنیت سازمان ملل و صدور 6 قطع‌نامه از سوی این نهاد شد. بر این اساس از ایران درخواست شده هرگونه غنی‌سازی را متوقف کرده و بیشترین شفافیت را نشان دهد. با این حال ایران به کررات مشروعیت این قطع نامه‌ها با این استدلال که به موجب پیمان منع اشاعه هسته‌ای حق غنی سازی اورانیوم برخوردار است را زیر سوال برده است.  بی‌توجهی ایران به خواسته‌های حقوقی بین المللی رژیم منع اشاعه را تهدید می‌کند. برای حفظ این رژیم، مذاکره کنندگان باید بر اقتدار  شورای امنیت و اهداف و مبانی پیمان منع اشاعه تاکید کنند.

سوم، انکار توانایی هسته‌ای نظامی ایران؛ نگرانی عمده درباره برنامه هسته‌ای ایران این است که در آستانه تولید مقدار کافی اورانیوم برای تولید یک سلاح هسته‌ای است. یک توافق قابل قبول باید نه تنها این وضع را متوقف کند بلکه آن را به عقب برگرداند. این اقدام نیاز به محدودسازی در حجم و سطح غنی سازی، تعداد و نوع سانتریفوژها، و نیز تاسیسات هسته‌ای و احتمالا موضوع راآکتور آب سنگین اراک می شود.

چهارم، اعمال یک رژیم بازرسی قاطع وسختگیرانه. تنها موافقت ایران با یک توافق کافی نیست و به معنای تعهد بدان نیست. ایران در گذشته به صورت مخفیانه اقدام به ساخت تاسیسات هسته‌ای خود کرده است. برای ممانعت از تکرار این موضوع، مذاکره کنندگان باید از ایران بخواهند با نظارت سختگیرانه‌تر بر موضوع هسته ای خود موافقت کرد. 

پنجم، از موضع قدرت مذاکره کنید. اغلب ایران از مذاکرات برای کسب امتیازات، خرید زمان و ایجاد شکاف در اجماع بین المللی استفاده می‌کند. مواردی معدودی هم که ایران حاضر به مصالحه شده است به خاطر تهدید استفاده از نیروی نظامی بود. موفقیت این گفتگوها در این نکته نهفته است که ایران درک کند شکست مذاکرات عواقب شدیدی در پی دارد.

بدین منظور آمریکا نیاز دارد حداقل این اقدامات را انجام دهد: تشدید تحریم ها و ترغیب دیگر کشورها در این جهت،‌ انتشار بیانیه‌ها و مواضعی که نشان دهد تمامی گزینه ها روی میز است،‌افزایش تحریکات جدید نظامی و تاکید بر این موضوع که از حمله احتمالی اسرائیل حمایت می‌کند.

و در نهایت نباید زمان را تلف کرد. ایران به احتمال زیاد تا اواسط سال 2014 - و حتی شاید زودتر- به توانایی هسته ای شدن دست می باید و در نتیجه زمان محدودی برای مذاکره و یا رسیدن به توافق معتبری وجود دارد. جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران احتمالا در ژنو یک جدول زمانی را برای مذاکرات ارائه کرده است. اما با توجه به پیشرفت‌های هسته ای ایران طی 19 ماه اخیر، مذاکره کنندگان نباید جدول زمانی را قبول کنند که بعد از زمان هسته ای شدن ایرن تنظیم شده باشد. مذاکره کننده گان بر این اساس باید

مذاکره‌کنندگان باید به این اصول پایبند باشند تا از تکرار اشتباه جلوگیری شود و در مسیری حرکت کنند که از دستیابی به هر توافقی که این اصول را نقض می کند اجتناب کنند.