كاسب‌هاي فرهنگي لطفاً آبروداري كنند

به گزارش جوان، در ميان مقامات ارشد نظام جمهوري اسلامي بيش از همه ميزان مطالعه و علاقه مقام معظم رهبري به كتاب و كتابخواني مشهود و معروف است. توصيه‌هاي موكد معظم‌له بر ترويج فرهنگ كتابخواني نمونه اين مدعا است. در سال‌هاي اخير بيانات رهبر انقلاب چه در ديدار نويسندگان و چه در بازديد‌هاي منظم‌شان از نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، با تعريف از كتاب‌هاي خاصي همراه بوده است. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي نسبت به برخي از كتاب‌هاي منتشر شده در مورد جنگ تحميلي و به صورت اخص كتاب خاطرات رزمندگان علاقه خاصي ابراز داشته‌اند.

 

كتاب‌هايي چون«دا»، «نورالدين پسر ايران»، «پايي كه جا ماند» و «لشكر خوبان» از جمله اين كتاب‌ها هستند. حتي مقام معظم رهبري شاعري مانند فاضل نظري كه بيشتر اشعارش را عاشقانه‌ها پر كرده‌اند، مورد تفقد قرار داده‌اند.

 

 وقتي اين نگاه ويژه از سوي عالي‌ترين مقام نظام صورت مي‌گيرد، كتاب مذكور در حقله توجه مردمي قرار مي‌گيرد. مردم دوست دارند بدانند رهبرشان به چه دليل از كتابي تعريف كرده‌اند و روي آن تقريظ نموده‌اند، به همين خاطر درخواست براي خريد كتاب، رشد ناگهاني خواهد داشت. هنوز چند ماه از برگزاري نمايشگاه كتاب تهران نگذشته است. به ياد داريم كه انتشار خبر ابراز لطف مقام معظم رهبري به كتاب «ضد»، آخرين مجموعه فاضل نظري باعث شد همه نسخه‌هاي اين كتاب به فروش برسد و چند بار نيز تجديد چاپ گردد تا شايد پاسخگوي درخواست‌هاي بي‌شمار تهيه اين كتاب باشد.

 

درست است كه تعريف رهبر انقلاب از كتاب فاضل نظري به خاطر ساختار قوي و مضامين اشعار بود اما اين استقبال و درخواست‌هاي پياپي براي تهيه «ضد» به جز به مدد ابراز لطف مقام معظم رهبري ميسر بود؟ مسلماً خير! در حالي كه سرانه مطالعه به‌رغم طرح‌هاي بي‌سرانجام دولتي افزايش چنداني نداشته است، مردم براي اينكه بدانند ارزش‌هاي كتابي كه رهبر انقلاب بر آن يادداشتي را تقريظ فرموده‌اند، چيست، در صف خريد كتاب مي‌ايستند.

 

اما اين شيريني و حلاوتي كه ميل به مطالعه در ميان مردم ايجاد كرده است با نگاه كاسبكارانه‌اي كه ناشر از خود نشان مي‌دهد به تلخي مي‌گرايد. پيش از اينها ديده بوديم زماني كه مردم براي خريد ارزاق عمومي يا اجناسي خاص تمايل از خود نشان داده‌اند، افرادي سودجو با احتكار، كم‌فروشي يا گران فروشي سعي كرده‌اند تا با سوء استفاده از فضاي موجو براي خود زراندوزي كنند. اما تكرار اين مسئله در بحث كتاب و از سوي ناشري معتبر كه از حمايت‌هاي بي‌شائبه دولتي نيز برخوردار است بعيد به نظر مي‌رسيد. اما انتشارات سوره مهر برخلاف آنچه كه نفس كار فرهنگي به دنبال آن است، كيسه بزرگي براي كاسبي از استقبال مردم از كتاب‌هاي مورد توجه مقام معظم رهبري دوخته است. نمونه آخر اين اتفاق را در مورد كتاب «لشكر خوبان» ديديم كه درست بعد از رونمايي از تقريظ رهبر انقلاب بر اين كتاب، قيمت آن با جهشي بلند به 31 هزار تومان رسيد.

 

مردم كتاب نورالدين را به قيمت 13 هزار تومان مي‌خريدند اما بعد قيمتش 19 هزار تومان شد. شايد ناشر بخواهد اين افزايش قيمت را به داستان قديمي شده قيمت كاغذ ارتباط دهد، اما چطور مي‌توان باور كرد عاملي مانند كاغذ كه جريان گراني آن به يك سال گذشته باز مي‌گردد، ناگهان و يك‌شبه زهر خود را بريزد؟ چرا تا قبل از اينكه مقام معظم رهبري از اين كتاب تعريف و تمجيد نكرده بودند، قيمت كتاب در حد نرمالي بود اما بعد از آن و هنگامي كه مردم به آن توجه پيدا كردند، قيمتش رشد پيدا كرد؟

 

 زماني كه كتابي منتشر مي‌شود انتظار آن است تا شخص يا اشخاصي آن را بخوانند و از ميان كلمات و جملات آن شاخه نويني از نور معرفت را دريافت كنند اما سوره مهر با افزايش قيمت‌ها كاري مي‌كند اگر شخصي مشتاق مطالعه باشد يا حتي با شنيدن تعريف رهبري از كتاب علاقه‌مند به مطالعه آن شده باشد، نتواند كتاب را تهيه كند! اين درست خلاف نظر مقام معظم رهبري است. سوره مهر اين كار را قبل از اين درباره كتاب‌هايي چون «دا»، «پايي كه جا ماند» و «نوالدين پسر ايران» امتحان كرده و به نتيجه هم رسيده است. چه خوب بود مجموعه‌اي مانند سوره مهر كه دست به كار بزرگي چون انتشار خاطرات رزمندگان زده است و سعي در حفظ تاريخ شفاهي دفاع مقدس دارد، كار جاودان و ارزشمند خود را با اين نگاه‌هاي كاسبكارانه خراب نكند. وظيفه‌اي كه نهاد‌هاي فرهنگي بر عهده دارند و براي آن بودجه دريافت مي‌كنند، توسعه فرهنگ است، نبايد اين وظيفه اصلي فداي مسائل حاشيه‌اي چون كسب درآمد شود.