بدبینی از کجا نشأت می‌گیرد؟

دکتر مهرانگیز شعاع کاظمی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) توضیح داد: چنانچه خانواده الگویی از منفی نگری را در مورد مسایل مختلف به فرزند خود ارائه کند فرزند نیز در آینده با چنین الگویی به مسائل نگاه می‌کند. عوامل اجتماعی و عوامل ژنتیک در ایجاد بدبینی نقش دارند.

وی بیان کرد: افراد منفی نگر فاجعه‌ها و باخت‌های بزرگی را در زندگی گذشته شان پشت سر گذاشته‌اند، کمبودها و شکست‌های شغلی، تحصیلی و خانوادگی را تجربه کرده‌اند و این تجربیات باعث شده آنها متقاعد شوند که شکست خوردگان دائم هستند.

این دکترای روانشناسی یادآور شد: علل اجتماعی که به نوبه خود زمینه ساز بدبینی در افراد می‌شوند می‌توانند از خانواده‌ها یا گروه‌های اجتماعی بزرگ یا هر دو منشأ بگیرند.

شعاع کاظمی تصریح کرد: جامعه نقش مهمی در بدبینی افراد دارد. اجتماعی که ارتباط افراد آن با یکدیگر براساس بی اعتمادی و سوءظن پایه گذاری شده باشد، در میان اعضای خود بدبینی را رواج می‌دهد، این‌گونه ترویج بدبینی و بی‌اعتمادی به طور غیرمستقیم و از طریق ارائه الگوهای رفتاری صورت می‌گیرد.

این عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا گفت: استفاده از انواع کاغذ بازی اداری و ارائه مدارک کتبی برای پرهیز از سوء استفاده‌ها از جمله نمودهای بی اعتمادی در جامعه به شمار می‌رود. در چنین اجتماعی احتیاط های بی مورد از یک سو و سوء استفاده از فرصت‌ها از سوی دیگر موجب می‌شود که بی اعتمادی در افراد تثبیت شود، از این رو در چنین اجتماعی افراد ارتباط خود را با دیگران براساس بی اعتمادی و احتیاط زیاد از حد پایه ریزی می‌کنند و یا از اعتماد دیگران سوء استفاده می‌کنند.

شعاع کاظمی با بیان این‌که بدبینی بیمارگونه و مرضی نه در نتیجه مسائل اجتماعی بلکه به سبب عوامل ژنتیک پدید می‌آید، گفت: تغییرات و فعل و انفعالات شیمیایی مغزی بیمار موجب ایجاد، گسترش و تثبیت باورهای بدبینانه در فرد می‌شود.

وی گفت: عامل وراثت در پدید آمدن این تغییرات نقش مهمی دارد. بیماری‌هایی مانند افسردگی، جنون جوانی یا شیزوفرنی، شیدایی، وسواس و بدبینی مرضی از جمله بیماری‌هایی هستند که نشانه‌های بدبینی بیمارگونه در آنها وجود دارد.

این دکترای روانشناسی گفت: برخی بیماری‌های جسمی مانند سکته‌های مغزی یا اتفاقات حادی که در مغز ایجاد می شود، نیز ممکن است باعث ایجاد بدبینی در افراد شوند، معمولا افرادی که در نتیجه چنین بیماری‌هایی دچار بدبینی می‌شوند، بدبینی خود را به شکل‌های مختلف نشان می‌دهند. به عنوان مثال در بدبینی مرضی فرد احساس می‌کند که دیگران قصد آسیب رساندن به او را دارند، پشت سر او حرف می‌زنند، او را تخریب می‌کنند یا حتی فکر می‌کند که دیگران در غذای او سم می‌ریزند.