تکنیک‌های خوب درس خواندن در دانشگاه

سایت خبرنامه دانشجویان ایران نوشت:  یکی از مصائب دانشجویان و دانش آموزان در پای درس استاد، چگونه درس گوش دادن و چگونگی درک مطلب است که در ادامه به آن می پردازیم.

* چگونه سرکلاس خوب گوش کنیم

گوش کردن یکی از مهمترین مهارت هایی است که با پرورش آن می توانید کارآیی خود را در مدرسه افزایش دهید. این مهارت بعد از مهارت خواندن، یکی از مشکل ترین مهارت هاست.

* خوب گوش کردن در کلاس:

- در کلاس مطالب درسی را دنبال کنید و به رویا فرو نروید. (خیالبافی نکنید.)

- اگر حرف بزنید، مطمئنا نمی توانید گوش کنید.

- در هنگام گوش کردن، قلم به دست باشید و نکات مهم را یادداشت کنید.

* قبل از کلاس:

- راجع به مطالب درسی جدید فکر کنید.

- نکات مهم جلسه گذشته را به یاد آورید. (دوره کنید.)

- تکالیف خود را انجام دهید.

* پیش از ورود به کلاس مطالعه کنید

برای هر مشکلی راه حلی وجود دارد و یکی از روشهایی که شما می توانید با کمک آن دروسی را که به آنها علاقه ندارید با تمایل بیشتری مطالعه کنید، این است که پیش از حضور در کلاس درس یاد شده، نگاهی به کتاب انداخته و بکوشید اطلاعاتی درباره موضوع مورد نظر خود جمع‌آوری کنید.

اهمیت مطالعه پیش از حضور در کلاس (چه درسهای مورد علاقه خود و چه درسهایی که تمایلی به آنها ندارید) این است که هرچه اطلاعات اولیه و دانسته های شما درباره یک موضوع درسی بیشتر باشد، خود به خود کشش بیشتری در شما برای فراگیری آن بوجود خواهد آمد. شاید تا به حال به این موضوع فکر کرده باشید که چرا دبیران و استادان شما اینقدر به شما تاکید می کنند که پیش از ورود به کلاس ، مطالعه سطحی و اجمالی و سریعی بر آنچه که قرار است تدریس شود داشته باشید. علت این تاکید بیشتر به خاطر همین تاثیر اطلاعات اولیه است. با دانستن اطلاعات اولیه شوق یادگیری و تمرکز حواس شما در کلاس بیشتر شده و مطالب بیان شده را بهتر درک می کنید. اگر باور ندارید امتحان کنید تا خودتان تجربه کنید.

* در کلاس:

- آنچه را که قبلا یاد گرفته اید، با مطالب جدید ارتباط دهید.

- آیا شما راجع به موضوع درس اطلاعات اضافی دارید؟

- در طی درس چه چیزی به ذهن شما می آید؟

- بر روی موضوع درس تمرکز کنید.

- نکات مهم درس را یادداشت کنید.

- در صورت امکان روی نیمکت های جلوی کلاس بنشینید. اگر جلوتر باشید بهتر می توانید گوش کنید.

* در کلاس یادداشت برداری کنید

معلمان بارها در طول سال‌های تحصیلی به دانش آموزان می‌گویند که آنها باید در سر کلاس شنونده‌ای فعال باشند؛ ولی مفهوم این عبارت چیست؟ یعنی باید چگونه باشیم؟ شنونده فعال چه خصوصیات و ویژگی‌هایی دارد؟

بهترین و موثرترین راه برای این که شما یک شنونده فعال باشید این است که یادداشت بردارید. اگر می‌خواهید یک دانش آموز موفق شوید چه نیاز به یادداشت برداری را در سر کلاس احساس می‌کنید یا خیر، حتما از صحبت مدرس یا سخنران ، یادداشت برداری کنید. در یادداشت برداری موفق هیچ وقت نباید جمله‌ای را به طور کامل یادداشت کنید، بلکه باید تنها نکات را به صورت اشاره‌ای و مختصر یادداشت کنید. برای این منظور باید از واژه های کلیدی استفاده کنید که چون جرقه ای همه موضوع را به یاد شما می‌آورد. ممکن است شما بگویید که معلمتان به شما اجازه نمی‌دهد یادداشت برداری کنید.

* بعد از کلاس:

- مطالب درسی و یادداشت هایتان را دوره کنید.

- بعضی ها دوست دارند که یادداشت هایشان را پاکنویس کنند، اما سعی کنید برای اینکار وقت زیادی اختصاص ندهید.

- هنگام دوره زیر نکات مهم خط بکشید.

* نکات دیگری راجع به گوش کردن:

- خوب گوش کردن به معنی توجه کردن است.

- تمام آنچه را که گفته می شود بشنوید، نه آنچه را که دوست دارید.

- آنچه را که می شنوید با آنچه که از قبل می دانستید، ربط دهید.

- نکات مهم درس را تشخیص دهید.

- سعی کنید نکات مهمی را که ممکن است سوال امتحان باشد، تشخیص دهید.

- صحبت های معلم را دنبال کنید. (حدس بزنید صحبتهای بعدی او چه خواهد بود.)

- به دقت به آنچه معلم راجع به تکالیف درسی می گوید، گوش کنید و در صورت نیاز آن را یادداشت کنید.

- به دقت گوش کنید و به دنبال عبارات کلیدی معلم باشید و به آن اهمیت دهید. عباراتی همچون "این مطلب مهم است…، مهم است بدانید که… و یا لازم است که این مطلب را برای امتحان بدانید…"

بخاطر بسپارید که گوش کردن با شنیدن متفاوت است.

شما می توانید هرچیزی را بشنوید، اما به آن گوش نکنید یا از یک گوش بشنوید و از گوش دیگر بیرون کنید.

برای گوش کردن باید فکرکنید و فعال باشید نه منفعل.

* از خود پرسش کنید

در مطالعه اولیه هدف شما گرفتن اطلاعات ابتدایی و کنجکاو کردن ذهن با گرفتن اطلاعات ساده و کم حجم مقدماتی است ؛ ولی روش دیگری که می توانید از آن برای افزایش میزان بازدهی و به خاطر سپردن بیشتر مطالب استفاده کنید، پرسش کردن قبل ، هنگام و پس از مطالعه است. با کتاب شوخی کنید

* چگونه درک مطلب خود را افزایش دهیم؟ 

* هدف مطالعه:

هدف مطالعه ارتباط دادن مطالب جدید با مطالبی است که از قبل می دانید، اگر راجع به موضوع پیش زمینه ای نداشته باشید و بخواهید آن را در ذهن خود جای دهید، مثل این است که بخواهید آب را در دستان خود نگه دارید. می بینید که این کار غیر ممکن است و به زودی مطالب از ذهن شما خارج می شود.

به عنوان مثال سعی کنید این اعداد را بخوانید و بخاطر بسپارید:

خواندن و حفظ کردنش سخت است نه؟ 4 2 3 6 1 5 7

این یکی آسان تر است، بخاطر اینکه کوتاهتر شده است. 4 2 3 6 - 1 5 7

و این یکی از همه آسان تر است، چون به ترتیب اعداد نوشته شده و به خاطر پیش زمینه ای که دارید به راحتی آن را حفظ می کنید. 7 6 5 4 - 3 2 1

اگر ورزش را دوست داشته باشید، چون پیش زمینه ای برای خواندن، فهمیدن و به خاطر سپردن مطالب ورزشی در ذهن خود دارید، خواندن مطالب ورزشی برای شما بسیار آسان تر می شود.

* تقویت مهارت مطالعه و درک مطلب:

برای درک مطلب نیاز به انگیزه، تمرکز، پیش زمینه و روش مطالعه صحیح دارید.

در اینجا توصیه هایی برای تقویت این مهارت ذکر می کنیم:

1- اطلاعات عمومی خود را افزایش دهید.

با خواندن کتاب، روزنامه و مجله اطلاعات عمومی خود را گسترش دهید و به رویدادهای اطراف خود علاقه نشان دهید.

2- با ساختار پاراگراف آشنا شوید.

معمولا هر پاراگراف با مقدمه ای شروع شده و با نتیجه ای پایان می یابد. اغلب اولین جمله به توصیف کلی مطالب می پردازد و زمینه را برای توضیح بیشتر فراهم می کند. پس به جملات اول هر پاراگراف بیشتر توجه کنید تا بتوانید موضوع بحث را بهتر تشخیص دهید. همچنین به دنبال نشانه ها، کلمات و عباراتی باشید که نشان دهنده تغییر موضوع مورد بحث می باشند.

3- حدس بزنید و پیش بینی کنید.

یک خواننده باهوش و زرنگ همیشه سعی می کند تا نظرات نویسنده، سؤالها و موضوعهای بعدی را حدس بزند. این کار باعث کنجکاوی و افزایش دقت خواننده می شود.

4- به شیوه تنظیم مطالب توجه کنید.

آیا مطالب بر اساس ترتیب زمانی نوشته شده اند و یا بر اساس درجه اهمیت؟ ترتیب مطالب بر اساس کاربرد آنهاست و یا بر اساس دشواری آنها؟ این کار به تنظیم مطالب در ذهن کمک می کند.

5- در خود انگیزه و علاقه ایجاد کنید.

پیش از آنکه مطلبی درس داده شود، نگاهی گذرا به آن بیندازید. سؤالاتی در مورد آن از خود بپرسید و با هم کلاسی ها در مورد آن صحبت کنید. هر چه انگیزه و علاقه شما بیشتر باشد، درک شما نیز بهتر خواهد شد.

6- به نکاتی که به فهم مطلب کمک می کند توجه کنید.

به عکس ها، نمودارها، جدول ها و سرفصل ها توجه کنید. اولین و آخرین پاراگراف هر بخش را بخوانید.

7- مطالب را خلاصه نویسی و دوره کنید.

یک بار خواندن کتاب هیچ گاه کافی نیست. برای فهم عمیق تر باید زیر مطالب مهم را خط بکشید، خلاصه کنید و دوره نمایید.

8- از تکنیکی منظم و منسجم استفاده کنید.

هنگام مطالعه از یک روش منظم استفاده کنید تا به آن روش مسلط شوید. یکی از بهترین روشها، شامل مراحل پیش خوانی، پرسش، خواندن، بازگویی و تعریف و دوره مطالب می باشد.

9- با تمرکز و توجه کامل مطالعه کنید.

یک خواننده خوب همیشه با تمرکز و توجه کامل مطالعه می کند و هیچ مطلبی را نخوانده باقی نمی گذارد. پس تا موضوعی را کاملا نفهمیده اید، به سراغ موضوع بعدی نروید.

* برگرفته شده از مقالات دانشجویی/ ویلیام آرمسترانگ/  کتاب تند خوانی تونی بوزان