با شنيدن واژه «شهر» چه تصويري در ذهنتان نقش مي بندد؟ منظره اي شلوغ، پر سر و صدا و آلوده؟ يعني جايي به نام «شهر پاک» وجود خارجي ندارد؟
به گزارش "انتخاب"؛سالهاست که شهرها را با ويژگيهاي آزارنده اي مي
شناسيم که اگر احتمالاً آنها را در جايي نبينيم در شهر بودن آن ترديد مي
کنيم و مي پنداريم به روستا يا منطقه اي بدور از هياهو و کژيهاي زندگي شهري
رفته ايم.
با خواندن ادامه اين گزارش احتمالاً متوجه خواهيد شد که بخش عمده آزارندگي هاي شهرنشيني بيشتر از آنکه ويژگي و اقتضاي زندگي در گستره اي به نام «شهر» باشد، بر آمده از کژروي ساکنان و ناکارآمدي مديران حوزه شهري است.
داشتن «شهر پاک» بر خلاف ظاهر رؤيايي اين عبارت چندان هم دشوار نيست زيرا شهرهايي در جهان وجود دارند که با اين لقب شناخته مي شوند و با وجود صنعتي بودن، مي توان آن ها را «شهر پاک» قلمداد کرد؛ زيرا آب آشاميدني سالم و گوارايي دارند، هواي شان پاک است، در جمع آوري و دفع پساب ها و زباله ها موفق بوده اند و مهمتر از همه اين موارد از پس معضل ترافيک هم بر آمده اند.
کشورهاي ايرلند و استراليا، مسابقات ساليانه انتخاب «شهر بسامان» را برگزار مي کنند که چيزي فراتر از داشتن ميدانهاي زيبا و پرجاذبه، طرحهاي ضدزباله و ... مي باشد.
مؤسسه پژوهشي- مطالعاتي مرکر، هر سال در گزارش سالانه خود درباره «کيفيت زندگي در شهرهاي جهان» به رتبه بندي آنها مي پردازد.
در آخرين گزارش اين مؤسسه که بر پايه گزارشهاي گردآوري شده از 221 شهر دنيا تهيه و تنظيم شده با در نظر گرفتن مواردي مانند دسترسي به آب آشاميدني و سلامت آن، امحاي زباله ها، شبکه جمع آوري و دفع فاضلاب، آلودگي هوا و ترافيک، پاک ترين شهرهاي دنيا انتخاب و معرفي شده اند.
در انتهاي اين فهرست که نام 50 شهر را در خود جاي داده است، پس از مسقط
در عمان، پوينتاپيتر در گوادلوپ، سه شهر اوزاکا و ناگويا در ژاپن و
فرانکفورت در آلمان رتبه همساني را کسب کرده اند.
شهرهاي انتهاي فهرست را رها مي کنيم و به سراغ صدرنشينان مي رويم که جملگي در شمار شهرهاي بزرگ کشورهاي صنعتي دنيا قرار دارند.
گشت و گذار در پاک ترين شهرهاي دنيا از کالاگاري در کانادا آغاز مي شود و پس از گذر از ايالات متحده و حوزه اسکانديناوي به ژاپن، استراليا و نيوزيلند در اين سوي دنيا خاتمه مي يابد.
1 -اسلو، بزرگ ترين شهر و پايتخت نروژ، مرکز فعاليت هاي تجاري، بانکي و حمل ونقل نروژي ها به شمار مي رود.هيچ کارخانه صنعتي در اسلو نيست، پس طبيعي است که هواي شهر پاک باشد؛ گرچه در زمستان به دليل استفاده از وسايل نقليه و نيز گرمايشي، کيفيت هوا کمي پايين تر مي آيد.گاز متان حاصل از دفع زباله ها براي توليد برق استفاده مي شود. همچنين سيستم مديريت پسماندهاي ارگانيک به گونه اي طراحي شده است که اين مواد در يک کارخانه «گاز
زيستي»(بيوگاز)، تبديل به سوخت شده و سپس به مصرف اتوبوس هاي شهر مي رسد.
2 - شهر کوبه ژاپن از لحاظ معيارهاي «کيفيت زندگي» پيشتاز است(مواردي مانند ميزان اميد به زندگي و نيز سواد). کوبه به شبکه هدايت و دفع فاضلاب پيشرفته خود مي بالد زيرا شبکه جمع آوري و هدايت سيلاب ناشي از بارندگي و طوفان از سيستم دفع فاضلاب تفکيک شده تا تداخلي با يکديگر نداشته باشند. طراحي اصولي شبکه راهها در اين شهر، ترافيک روان تر و آلودگي کمتر محيط زيست را در پي داشته است.
3 -کپنهاک، پايتخت و بزرگ ترين شهر دانمارک مدت زيادي نيست که از تلاش 15 ساله براي بهبود کيفيت هوا فراغت يافته است. در طول اين برنامه، تمهيدات مختلفي به کار بسته شد که مي توان به مواردي مانند ايجاد منطقه سبز در شهرهاي بزرگ، کاهش ماليات خودروهاي ديزلي مجهز به فيلتر، نوآوري در توليد آبگرمکن ها و کوره هاي پاک تر و ... اشاره کرد.دانمارک، يکي از سه کشوري است که پيشرفت آن در زمينه کاهش آلاينده ها، فراتر از استانداردهاي زيست محيطي اروپا بوده است. 36 درصد دانمارکي ها با دوچرخه رفت و آمد مي کنند.
4 -آدلايد در استراليا از سال 2007 به اين سو، طرح راهبردي دوري از دفن زباله را در پيش گرفته است.
در
اين راستا، علاوه بر تدارک اهرمهاي قانوني و نيز حمايت از توسعه پايدار؛
از يک سو از ميزان توليد زباله کاسته شده و از ديگر سو بر امر بازيافت
تأکيد شده است.
5 - مينياپوليس در ايالت مينسوتا آمريکا به دليل کيفيت آب آشاميدني در ميان شهرهاي بزرگ آمريکايي سرآمد است زيرا کمترين ميزان و تعداد آلاينده هاي شيميايي در آن يافت مي شود.
6 -ميزان آلاينده ها در هواي ولينگتن، پايتخت و سومين شهر پرجمعيت
نيوزيلند در سالهاي 2009 و 2010 بيشتر در سطح خوب، غلظت مونواکسيد کربن در
سطح عالي و تراکم دي اکسيد نيتروژن نيز بين سطوح خوب تا عالي در نوسان بوده
است. بخش عمده اين پيشرفت در نتيجه بهينه سازي فناوري خودروسازي به دست
آمده است.
وزارت محيط زيست نيوزيلند، کيفيت خوب هواي اين کشور را مرهون دورافتادگي، جمعيت کم و مجاورت با
دريا مي داند.
7 -هلسينکي: کيفيت هواي پايتخت فنلاند در دهه گذشته به ميزان قابل توجهي ارتقا يافته است. فنلاندي ها با به کارگيري وسايل و ابزارهاي کارآمدتر و نيز استفاده از منابع سوختي پاک تر توانسته اند به کاهش چشمگير آلاينده هايي کمک کنند که در نتيجه فعاليت نيروگاه ها، صنعت و نيز گرمايش بخش خانگي در هوا پراکنده مي شوند.
به کارگيري وسايل و ابزارهاي کارآمدتر و نيز استفاده از منابع سوختي پاک تر از جمله اقداماتي است که براي افزايش کيفيت هوا انجام شده است.
8 -کيفيت آب آشاميدني اوتاوا، پايتخت کانادا چشمگير است.
9 -هانولولو يکي از سبزترين و پاک ترين شهرهاي دنيا به شمار مي آيد که
هواي آن بي نظير است. از آلودگي هوا هيچ خبري نيست، جز مه دود آتشفشاني که
گهگاه پديدار مي شود.
آب آشاميدني اين شهر با گذر از ميان صخره هاي
آتشفشاني تصفيه مي شود و به دليل عاري بودن از طعم کلر تأسيسات آبرساني
ديگر شهرهاي جهان، شهرت دارد.