جام خانواده:
از چين پيشاني چه ميداني؟
از بچگي آدمهاي زيادي را ميشناختم كه روي پيشاني آنها پر از چين بود. هميشه فكر ميكردم چون آدمهاي عصبانياي بودهاند يا پير شدهاند، پيشانيشان چين افتاده است...
چند روز پيش جلوي آينه موهايم را مرتب ميكردم كه متوجه يك خط باريك و كمرنگ روي پيشانيام شدم. من كلا آدم شادي هستم، سن و سالي هم ندارم كه خودم را پير حساب كنم! بنابراين با دكتر غلامحسين غفارپور، متخصص پوست، ناخن و ليزر و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، درباره چينهاي پيشاني، علل پيدايش، راههاي پيشگيري و روشهاي درمان آن گفتوگو كردم.
دليل ايجاد چين روي پيشاني چيست؟
دلیل ایجاد چین روی پیشانی - برخلاف تصور عامه، عامل وراثت در اين زمينه چندان موثر نيست و شايعترين علت اين چينها انقباضهاي تكرارشونده عضلات صورت و پيشاني است. هر عاملي كه باعث انقباض بيش از حد، مداوم و طولانيمدت عضلات صورت شود، ميتواند روي پوست صورت چين ايجاد كند؛ خندههاي بيش از حد، استرس و اضطراب و اخم و عصبانيت ميتوانند در ايجاد اين چينها در سنين 20 تا 50 سال نقش داشته باشند اما در سنين بالاي 50 سال، دليل چينوچروكهاي صورت، بيشتر پير شدن پوست است.
عدهاي اعتقاد دارند برخي غذاها ميتواند حالت خاصي را در سلولهاي پوست ايجاد كند و باعث بيشتر شدن چينهاي پيشاني شود. آيا رژيمهاي غذايي مختلف در ايجاد يا رفع اين چينها نقش دارند؟
بهطور كلي مصرف غذاهاي دريايي به دليل اينكه حاوي امگا3 هستند، در رفع چين پيشاني موثر است پس گنجاندن اين نوع غذاها در برنامه غذايي خانواده توصيه ميشود.
چرا حالتهايي مثل خنده و خشم باعث ايجاد اين چينها ميشوند؟
همه حالتهاي چهره بهوسيله عضلات خاصي در هر منطقه از صورت ايجاد ميشود و اين حركتها بهتدريج باعث ايجاد چينوچروكهايي در آن مناطق ميشوند. چينهاي روي پيشاني نيز از اين قاعده مستثني نيستند. در منطقه بين دو ابرو و كمي بالاتر از آن، عضلهاي به سمت بالا و خط رويش مو وجود دارد كه در طول يك خط مستقيم تا پشت سر ادامه دارد. كار اين عضله كه نامش عضله پيشاني (فرونتاليس ماسل) است، بالابردن ابروهاست.
عضله ديگري هم به نام «پروسروس» بين دو ابرو و روي استخوان بيني وجود دارد كه به طرف بالا امتداد مييابد. اين عضله، عضله نازك، دوكي و مسطحي است كه وظيفه آن پايين كشيدن ابروهاست. انقباض اين عضلات باعث ميشود پوست در اين منطقه دچار كشش شود. اين كشش در اثر تداوم و تكرار باعث افزايش سطح پوست ميشود و در نتيجه در حالت رهاشدگي ماهيچه، پوست آن ناحيه دچار چينخوردگي خواهدشد كه خود را به صورت خطوط افقي نشان ميدهد.
چطور ميتوان اين چينها را از بين برد؟
از بین بردن چین روی پیشانی - بايد عامل ايجادكننده آن حذف شود و از انقباض عضلات ايجادكننده اين چروكها جلوگيري كرد. اصليترين راه از بين بردن چينوچروكهاي پيشاني، فلج كردن نسبي عضلات صورت (معمولا 30 تا 60 درصد) و ايجاد فرصت براي ترميم پوست است.
آيا روش خاصي هم براي اين كار وجود دارد؟
بله، اين كار به وسيله بوتولينيوم A كه در بازار ايران با نام بوتاكس شناخته ميشود، انجام ميگيرد. اين سم را يك نوع باكتري بيهوازي به نام كلستريديوم بوتولينيوم كه عامل ايجادكننده مسموميت بوتوليسم با مصرف كنسروهاي غذايي است، توليد ميكند. وقتي اين سم را بين يا زير پوست يا در عضلات منطقه صورت با حجم معين تزريق ميكنند، باعث فلج شدن نسبي اين عضلات ميشود و بهتدريج چينها بهبود خواهد يافت.
اين فلج شدن چگونه است؟
بعد از تزريق بوتاکس، عضلات طي يك تا دو روز شروع به فلج شدن نسبي ميكنند و تا14 روز اين حالت به حد نهايي ميرسد. پس از اين مدت، شخص ديگر قادر نخواهدبود با استفاده از عضلات آن ناحيه از صورت، روي پوست خود چين ايجاد كند.
مدت اثر بوتاكس تا چه زماني است؟
اثر بوتاکس معمولا حدود 4 تا 6 ماه كاملا خواهد ماند. معمولا اين فلج نسبي بعد از 6 تا 8 ماه از بين خواهدرفت و شخص به تزريق مجدد نياز پيدا ميكند.
براي از بين بردن چينوچروكهاي ساير نقاط صورت هم ميتوان از اين ماده استفاده كرد؟
بله، براي از بين بردن چينهاي ساير قسمتهاي صورت مثل خطوط اخم، خطوط اطراف چشم و خطوط زير چشم نيز ميزان تعيين شدهاي از همين ماده تزريق ميشود.
استفاده از اين روش براي رفع چينوچروك صورت عوارض جانبي هم دارد؟
بله، تزريق سم بوتولينيوم A ميتواند عوارضي براي مصرفكننده داشته باشد كه البته بيشتر آنها مربوط به تكنيك تزريق هستند. پس از تزريق، احتمال افتادگي پلك فوقاني وجود دارد. همچنين ممكن است سم با نفوذ به عضلات كره چشم، آنها را فلج كند و باعث دوبيني شود. گاهي هم اين تزريق باعث افتادگي پلك پايين ميشود. با عوارض ناشي از اشكال در تكنيك تزريق نيز ممكن است فرد تا يكي دو هفته بعد از تزريق، سردرد داشته باشد.
نميتوان روش درماني ديگري براي از بين بردن چينهاي روي پيشاني پيشنهاد كرد؟
چرا، روشهايي مثل استفاده از ليزر فركشنال CO2 هم كه قابليت از بين بردن چينوچروكهاي ريز را دارد، وجود دارد ولي اگر چينهاي ايجاد شده عميق باشند، بهترين روش استفاده از بوتولينيوم است.
استفاده از ماسكهاي ميوه هم ميتواند موثر باشد؟
نه، ما نميتوانيم براي رفع چروكهايي كه منشاء عضلاني دارند، از روشي استفاده كنيم كه حداكثر ميتواند روي پوست اثر داشته باشد. البته ميتوان از اين ماسكهاي حاوي اسيدهاي ميوه، در كنار درمان با بوتولينيوم استفاده كرد.
هزينه درمان با بوتاكس چقدر است؟
آمپول بوتاكس كمي بيشتر از 200هزارتومان قيمت دارد و علاوه بر آن متخصصي كه تزريق انجام ميدهد نيز مبلغي دريافت ميكند. البته اين محصول بهوسيله چند شركت چيني، كرهاي، انگليسي و آمريكايي توليد ميشود و مقادير ماده موثر در بستهبنديهاي هريك از اين شركتها، تفاوت دارد و برحسب آن قيمت آمپول هم متفاوت خواهدبود.
در حال حاضر اين كار در بسياري از آرايشگاههاي زنانه نيز انجام ميشود. آيا واقعا بايد حتما به وسيله متخصص انجام شود؟
به هر حال فردي كه اين تزريق را انجام ميدهد، بايد آگاهي كافي از آناتومي و تشريح صورت داشته باشد وگرنه نتيجه خوبي نخواهد داشت.
آيا راه خاصي براي جلوگيري از به وجود آمدن اين چينها وجود دارد؟
تنها راه جلوگيري از ايجاد چينهاي پيشاني و چينهاي صورت، اين است كه حتيالمقدور از انجام حركت با اجزاي صورت خود پرهيز و از كرمهاي ضدآفتاب براي جلوگيري از پير شدن پوست استفاده كنيد. معمولا افرادي كه چشمان روشن دارند، در هواي آفتاب ناخودآگاه با استفاده از عضلات صورت خود، چشمشان را تنگ ميكنند كه ميتواند ايجاد چينهاي صورت را تشديد كند. اين افراد نيز ميتوانند در نور شديد عينكهاي آفتابي بزنند.